Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, mogą zmienić formę prowadzonej przez nich działalności na bezpieczniejszą. Formą prawną dającą poczucie stabilizacji są spółki kapitałowe, w tym m.in. spółka z o.o., która to należy do najczęściej wybieranych przez przedsiębiorców form prowadzania działalności gospodarczej. Przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę z o. o. pozwala na płynne  kontynuowanie prowadzonej wcześniej działalności bez konieczności kłopotliwego jej przenoszenia na nowy podmiot, a co za tym idzie przechodzenia przez proces zawiązania nowej spółki, wniesienie do niej przedsiębiorstwa, aneksowania dotychczasowych umów.

Schemat procesu przekształcenia

Czynności wymagane do przeprowadzenia przekształcenia przedsiębiorcy wykonującego we własnym imieniu działalność gospodarczą w spółkę kapitałową to:

1) sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta;

Prace polegające na przygotowaniu planu przekształcenia uznajemy za kluczowe w całym procesie przekształcenia, dokument ten zawiera m. in. wycenę przekształcanego przedsiębiorstwa, spis majątku, czy projekt umowy spółki przekształconej. Oznacza to, że sporządzenie planu przekształcenia jest tak naprawdę zwieńczeniem często trudnych prac polegających na ułożeniu przyszłej struktury korporacyjnej, czy ustaleniu rzeczywistego majątku przedsiębiorstwa. Na tym etapie rekomendujemy ścisłą współpracę z prawnikiem w zakresie ustalenia kształtu i formy funkcjonowania spółki po przekształceniu oraz księgowym przy sporządzaniu spisu majątku, czy bilansu.

2) złożenie oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;

Projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy jest załącznikiem do planu przekształcenia, do momentu jego złożenie w formie aktu notarialnego jest formalnym potwierdzeniem woli przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością,

3) powołanie członków organów spółki przekształconej;

Wraz ze złożeniem oświadczenia o przekształceniu, przedsiębiorca zobowiązany jest powołać członków organów spółki przekształconej, którzy będą działali w jej imieniu.

4) zawarcie umowy spółki albo podpisania statutu spółki przekształconej;

Podobnie jak oświadczenie o przekształceniu przedsiębiorcy, brzmienie umowy spółki przekształconej zostaje ustalone w planie przekształcenia, dlatego jego złożenie w formie aktu notarialnego jest formalnym potwierdzeniem woli przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

5) dokonanie w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia przedsiębiorcy przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Dniem przekształcenia, czyli momentem z którym rozpoczyna działalność spółka z o.o. wyposażona w majątek przedsiębiorstwa jest dzień, w którym sąd rejestrowy dokonuje wpisu przekształcenia do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. 

Zarząd w nowej spółce z o.o.

Przedsiębiorcą jest osobą fizyczną prowadzącą we własnym imieniu działalność gospodarczą, która w procesie przekształcenia może powołać do życia spółkę, która od dnia rejestracji tej spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym będzie wyposażona we wszystkie prawa i obowiązki poprzednio przysługujące przedsiębiorcy związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. W wyniku przeprowadzenia przekształcenia przedsiębiorcy prowadzącego we własnym imieniu działalność gospodarczą w jednoosobową spółkę kapitałową, przedsiębiorca prawdopodobnie obejmie stanowisko w zarządzie nowo powstałej spółki. W ten sposób będzie zarządzał przedsiębiorstwem spółki, zamiast swoim własnym – w jego sytuacji faktycznej zmiana nie będzie widoczna. Przekształceniu tak naprawdę podlega przedsiębiorstwo, czyli majątek potrzebny do prowadzenia działalności gospodarczej, będący własnością przedsiębiorcy. Warto mieć na uwadze, że spółka utworzona w wyniku przekształcenia w momencie jej rejestracji musi być spółką jednoosobową, czyli posiadającą jednego wspólnika lub akcjonariusza. Po wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego takiej spółki, jej udziałami i akcjami można rozporządzać praktycznie bez ograniczeń i w dowolny sposób ukształtować skład wspólników w nowej spółce.

Nowy NIP I REGON

Należy pamiętać, że numery NIP i REGON nie przechodzą na nowo utworzoną spółkę kapitałową z momentem wpisu jej do Krajowego Rejestru Sądowego. Numery te pozostaną numerami identyfikującymi przedsiębiorcę, jako osobę fizyczną. W przypadku przekształcenia przedsiębiorcy w jednoosobową spółkę kapitałową, spółce tej zostają nadane nowe numery identyfikacyjne. System „jednego okienka” został poddany w ostatnim czasie znacznej modernizacji, dzięki czemu numery NIP i REGON zostają nadawane nowym spółkom już praktycznie w momencie ich rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Wniesienie majątku do spółki

Problemem praktycznym, z którym spotykamy się przy prowadzeniu procesów przekształceń przedsiębiorców jest brak możliwości wydzielenia składników majątku przedsiębiorstwa przedsiębiorcy przekształcanego w trakcie procesu przekształcenia. Zgodnie z przepisami na spółkę przechodzą „wszystkie” prawa i obowiązki przedsiębiorcy, co prowadzić może do zbyt szerokiej interpretacji. Prawem przedsiębiorcy może być prawo własności do użytkowanego przez niego również na cele prywatne samochodu, czy obowiązki wynikające z umowy kredytu bankowego. Aby zapobiec takiej sytuacji rekomendujemy dokonanie spisu majątku przedsiębiorstwa i przeniesienie do majątku prywatnego problematycznych składników jeszcze przed przekształceniem, tak żeby majątek w który wyposażona zostanie spółka przekształcona wskazany został w planie przekształcenia i załączonej do niego wycenie majątku. W tym zakresie niezwykle ważna jest współpraca z księgowym i biegłym rewidentem już na etapie przygotowawczym przekształcenia, aby jego przeprowadzenie nie przyniosło przedsiębiorcy poza wieloma zaletami dolegliwości natury rachunkowo-podatkowej.

Przejście praw i obowiązków, umów i licencji

Spółce utworzonej w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy przysługują wszystkie prawa i obowiązki mu przysługujące w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. Oznacza to, że po dniu przekształcenia nie ma potrzeby aneksowania umów, zawartych przez przedsiębiorcę z osobami trzecimi, ponieważ w wyniku przekształcenia w miejsce przedsiębiorcy wchodzi nowo utworzona spółka. Na nowo utworzoną spółkę przechodzą z mocy prawa również prawa i obowiązki administracyjno-prawne, takie jak koncesje, zezwolenia i licencje, które w innych przypadkach zbycia przedsiębiorstwa by wygasały

Pozyskiwanie kapitału i finansowania

Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową może być pierwszym etapem w procesie przystąpienia inwestora do spółki, wnoszącego nowe środki na rozwój działalności lub know-how.

Odpowiedzialność  przedsiębiorcy za zobowiązania

Samo przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę z o.o. nie oznacza, że przedsiębiorca zostaje zwolniony z odpowiedzialności za zobowiązania przedsiębiorstwa, za które odpowiadał przecież całym swoim majątkiem. Przekształcenie nie jest sposobem na ucieczkę przed długami z powodu szczególnej modyfikacji zasad odpowiedzialności za zobowiązania sp. z o.o. W sytuacji przekształcenia przedsiębiorcy w sp. z o.o., przez okres trzech lat od dnia przekształcenia odpowiedzialność za zobowiązania przedsiębiorcy przekształcanego związane z prowadzoną działalnością gospodarczą powstałe przed dniem przekształcenia ponosi spółka przekształcona jak i solidarnie z nią przedsiębiorca,

To może aport?

Zmiana formy prowadzonej działalności na sp. z o.o. może być wielkim ułatwieniem dla wszystkich osób fizycznych wykonujących we własnym imieniu działalność gospodarczą, których przedsiębiorstwo zaczęło osiągać większe rozmiary. Ryzyko związane z prowadzeniem jednoosobowej działalności gospodarczej jest większe niż korzyści z tego wynikające, takie jak np. prosta struktura organizacyjna, brak podwójnego opodatkowania podatkiem dochodowym (od osób prawnych i od osób fizycznych), prosta księgowość, czy brak jawności sprawozdań finansowych. Zaletą przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę kapitałową jest pełne przejście praw i obowiązków przedsiębiorcy na utworzoną w wyniku przekształcenia spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę akcyjną i to z mocy prawa, bez konieczności uzyskania czyjejkolwiek zgody czy zagrożenia utraty koncesji, zezwoleń i licencji przysługujących przedsiębiorcy, jednak przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową nie jest jedynym rozwiązaniem prowadzącym do zmiany formy prawnej działalności gospodarczej prowadzonej przez przedsiębiorcę. Drugim sposobem wyposażenia spółki w majątek przedsiębiorstwa jest jego wniesienie aportem (wkładem niepieniężnym), w rezultacie czego spółka będzie miała prawo dysponowania majątkiem przedsiębiorstwa w swojej działalności (nieruchomości, flota pojazdów, prawa własności intelektualnej itp.). O innych różnicach pomiędzy tymi dwoma rozwiązaniami napisaliśmy szczegółowo w artykule, którym możecie znaleźć pod tym linkiem:

https://www.norekwspolnicy.pl/blog/przeksztalcenie-jednoosobowej-dzialalnosci-gospodarczej-w-spolke

Autor: Franciszek Horała