Masz spółkę komandytową, ale od kilku miesięcy jest Ci w niej źle? Przeszkadza Ci CIT, wciąż niejasne zasady rozliczania podatku, nie czujesz się w niej bezpiecznie? Chcesz zmienić formę prowadzenia działalności na prostszą, bardziej przejrzystą? Przekształć się w spółkę z o.o.. Jakie są jej zalety? Jak wygląda procedura ? Ile trwa przekształcenie? Co z kosztami?

Zmierzch sp.k.

Spółka komandytowa jeszcze do 2021 r. była jedną z chętniej wybieranych form prawnych prowadzenia działalności gospodarczej. Szczególnie dużą popularnością cieszyły się spółki komandytowe, których wspólnikiem ponoszącym nieograniczoną odpowiedzialność (komplementariuszem) była spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, zaś pozostali wspólnicy, będący osobami fizycznymi, ponosili odpowiedzialność jedynie do ściśle określonej wysokości, tj sumy komandytowej (komandytariusze). Przy jednoczesnym ograniczeniu odpowiedzialności, a więc ryzyka związanego z prowadzeniem działalności, pozwalała na opodatkowanie zysków spółki jednokrotnie, wyłącznie na poziomie wspólników. Dzięki temu wspólnicy unikali negatywnego zjawiska występującego w spółkach kapitałowych - podwójnego opodatkowania (najpierw podatek CIT od zysku płaci spółka, następnie wspólnicy od wypłaconej im dywidendy). Wraz ze zmianami obowiązującymi od 1 stycznia 2021 r., polegającymi na objęciu spółek komandytowych podatkiem CIT wiele się jednak zmieniło. Spółka komandytowa stała się o wiele mniej atrakcyjnym wehikułem prowadzenia biznesu, zaś jej wspólnicy zaczęli poszukiwać nowej drogi do osiągniecia sukcesu i ograniczenia kosztów. Wielu zdecydowała się na przekształcenie w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Spółka z o.o. – jakie ma zalety ?

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, cieszy się w Polsce ogromną popularnością. W 2019 r. takich spółek mieliśmy zarejestrowanych ponad 429 tysiące. Spółka z o.o. jako odrębna osoba prawna ponosi odpowiedzialność za zaciągnięte zobowiązania samodzielnie, całym swoim majątkiem. Wspólnicy ryzykują jedynie do wartości wniesionych wkładów (o przypadkach, w których wspólnik odpowiada za zobowiązania sp. z o.o. pisaliśmy tu: "Odpowiedzialność wspólników spółki z o.o.").

Ponadto, konstrukcja spółki z o.o. pozwala wspólnikom na elastyczne opuszczenie spółki, poprzez między innymi sprzedaż udziałów, czy też umorzenie udziałów. Przy dobrze prosperujących podmiotach ekwiwalent pieniężny za oferowane udziały może znacznie przewyższać pierwotną inwestycję. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością każdemu ze wspólników przysługuje określona liczba udziałów w kapitale zakładowym. Jeżeli umowa spółki nie stanowi odmiennie, to do wspólnika należy decyzja czy sprzeda wszystkie, część, a może i jeden udział na rzecz drugiego podmiotu. „Udział” wspólnika spółki komandytowej, a więc przysługujący mu w spółce ogół praw i obowiązków („OPIO”), nie jest już tak elastyczny. Wspólnik może przenieść OPIO jedynie w całości, jest ono niepodzielne.

Oczywiście, podejmując działalność w formie spółki z o.o. należy rozważyć również takie aspekty, takie jak wspomniane we wstępie podwójne opodatkowanie, którego dolegliwość może być ograniczana przez ulgi podatkowe takie jak CIT Estoński, czy Mały CIT w stawce 9%. W tym miejscu powinniśmy zwrócić uwagę na jeden istotny aspekt, mianowicie ugruntowaną praktykę zarówno organów podatkowych w zakresie opodatkowania sp. z o.o., ustalania wartości transakcji, czy kosztów uzyskania przychodów przy obejmowaniu udziałów, jak i służb księgowych przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych. Przy ciągle zmienianych zasadach opodatkowania spółek osobowych, komfort poruszania się po znanych wszystkim przepisach, popartych jednolitą linią orzeczniczą, jest wartością, o której nie powinniśmy zapominać.

Procedura przekształcenia spółki komandytowej w spółkę z o.o.

Czynności wymagane do przekształcenia spółki komandytowej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialność, dzielone na trzy etapy nazywane od podmiotów odpowiedzialnych za ich przeprowadzenie, są następujące:

a) Przygotowanie planu przekształcenia wraz z załącznikami (etap menedżerski)

Kluczowym dokumentem, zawierającym wszystkie niezbędne informację potrzebne do przekształcenia jest plan przekształcenia. Stanowi fundament, wyznaczający ramy organizacyjne przyszłej spółki z o.o., w tym sytuację prawną jej wspólników. Jego ważnym elementem jest ustalenie wartości bilansowej majątku spółki komandytowej na podstawie odrębnego bilansu przygotowanego dla celów przekształcenia, który stanowi załącznik do planu przekształcenia.

Ponadto do planu przekształcenia dołącza się projekt uchwały o przekształceniu oraz projekt umowy przyszłej spółki z o.o. Jak widać, na tym etapie kształt oraz zasady funkcjonowania spółki z o.o. są już ściśle określone.

Plan przekształcenia sporządzany jest przez wszystkich komplementariuszy spółki komandytowej, którzy następnie zawiadamiają pozostałych wspólników spółki komandytowej o zamiarze przekształcenia. W zawiadomieniu określa się miejsce oraz termin, w którym wspólnicy spółki komandytowej mogą zapoznać się z pełną treścią planu przekształcenia i załącznikami. Dokumenty te powinny być udostępnione do wglądu w terminie nie krótszym niż dwa tygodnie przed planowanym dniem podjęcia uchwały o przekształceniu. Wspólników zawiadamia się dwukrotnie, po raz pierwszy nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem podjęcia uchwały o przekształceniu, po raz drugi w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie od pierwszego zawiadomienia.

b) Podjęcie uchwały o przekształceniu (etap właścicielski)

Kulminacyjnym momentem procesu przekształcenia jest podjęcie uchwały wspólników spółki komandytowej o przekształceniu, która powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza. Za uchwałą oprócz wszystkich komplementariuszy muszą wypowiedzieć się również komandytariusze reprezentujący co najmniej dwie trzecie sumy sum komandytowych, chociaż umowa spółki może przewidzieć w tym przypadku surowsze wymagania.

Uchwała zawiera co najmniej następujące elementy:

• typ spółki, w jaki spółka komandytowa zostaje przekształcona;
• wysokość kapitału zakładowego sp. z o.o.;
• zakres praw przyznanych osobiście wspólnikom uczestniczącym w spółce z o.o., jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane;
• nazwiska i imiona członków pierwszego zarządu spółki przekształconej;
• zgodę na brzmienie umowy spółki przekształconej.

Obecnie nie ma potrzeby osobnego zawierania umowy spółki z o.o., samo podjęcie uchwały przekształceniowej zastępuje już jej zawarcie, a także powołanie niezbędnych organów, co pozwala ograniczyć koszty całej procedury.

c) Zgłoszenie przekształcenia do sądu rejestrowego (etap rejestrowy)

Zwieńczeniem procesu przekształcenia następuje jest jego wpis przez właściwy sąd rejestrowy do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, tzw. dzień przekształcenia. Rozpoznanie wniosku o wpis przekształcenia zazwyczaj zajmuje sądowi rejestrowemu 4-6 tygodni.

Po dokonaniu wpisu przekształcenia do rejestru przedsiębiorców zarząd spółki z o.o. powinien ogłosić o tym zdarzeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Koszt takiego ogłoszenia jest zależny od liczby umieszczonych w nim znaków.

Należy mieć na uwadze, iż wraz z dokonaniem wpisu przekształcenia obowiązkiem zarządu jest zgłoszenie wymaganych danych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) w terminie nie później niż 7 dni od wpisu przekształcenia w rejestrze przedsiębiorców. CRBR to publiczny rejestr prowadzony przez Ministra Finansów. Są w nim gromadzone i przetwarzane informacje o osobach fizycznych, które sprawują bezpośrednią kontrolę nad spółkami prawa handlowego (beneficjentach rzeczywistych).

Skutki wnikające z przekształcenia spółki komandytowej w spółkę z o.o.

Wspólnicy spółki komandytowej stają się z dniem wpisania przekształcenia do rejestru przedsiębiorców wspólnikami spółki z o.o. (dzień przekształcenia). Co istotne, spółce z o.o. będą przysługiwały prawa i obowiązki spółki komandytowej. Dotyczy to w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane wspólnikom przed przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej.

Numer KRS spółki komandytowej nie przechodzi na spółkę przekształconą. Spółce z o.o. zostanie nadany więc nowy numer KRS, którym będzie obowiązana się posługiwać od dnia przekształcenia. Natomiast NIP i REGON pozostają bez zmian.

Należy jednak pamiętać, iż dawne zobowiązania spółki komandytowej nie wygasają wraz z przekształceniem w spółkę z o.o. Wspólnicy spółki komandytowej dalej ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania powstałe przed dniem przekształcenia na dotychczasowych zasadach, solidarnie z przekształconą spółką z o.o.. Wskazana szczególna odpowiedzialność została ograniczona terminem 3 lat od dnia przekształcenia. Oznacza to, że wierzyciele będą mogli kierować swoje roszczenia do wszystkich dłużników (spółki z o.o. oraz dawnych wspólników spółki komandytowej), niektórych ze wspólników, czy też każdego z osobna. W dalszym ciągu należy jednak pamiętać o ograniczeniu odpowiedzialności komandytariuszy do wysokości sum komandytowych. Aby sięgnąć do majątku wspólników, wymagane jest stwierdzenie uprzedniej bezskuteczności egzekucji z majątku spółki z o.o.

Koszty

Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę z o.o. wiąże się z poniesieniem pewnych kosztów, na które składają się m in. taksa notarialna, opłata sądowa i skarbowa, opłata za ogłoszenie o przekształceniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, czy też za ewentualną pomoc prawną i księgową.

Czas

Proces przekształcenia spółki komandytowej w spółkę z o.o. może trwać od 6 tygodni do nawet kliku miesięcy. Tutaj kluczowe jest współpraca komplementariuszy ze służbami księgowymi przy wycenie majątku spółki i wspólników przy ustalaniu treści planu przekształcenia z załącznikami. Istotny wpływ ma sprawność działania sądów rejestrowych i ich aktualne obciążenie. Czas oczekiwania na wpis do rejestru przedsiębiorców jest całkowicie niezależny od osób biorących udział w przekształceniu.

Przekształcenie nie wpływa negatywnie na funkcjonowanie spółki w obrocie gospodarczym. Wspólnicy mogą prowadzić dotychczasową działalność nieprzerwanie bez jakichkolwiek utrudnień, tyle że w nowej „szacie prawnej”.

Podsumowanie

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest obecnie najbezpieczniejszą formą prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Proponowane przez administrację państwową rozwiązania tzw. Nowego Ładu w zakresie opodatkowania kapitału i pracy, sprawiają, że może być ona również najkorzystniejszym sposobem prowadzenia działalności gospodarczej. Do przekształcenia w spółkę z o.o. przekonuje przede wszystkim prostota oraz stosunkowo krótki czas potrzebny na finalizację tego procesu. Z wymienionych względów jest to rozwiązanie, nad którym warto pomyśleć przy podejmowaniu kolejnych decyzji biznesowych.

Autorzy:

Franciszek Horała / radca prawny

Jan Pabiszczak / aplikant radcowski