Deweloperzy i inwestorzy dobrze wiedzą, jak kluczowy jest czas w procesie uzyskiwania decyzji o warunkach zabudowy (WZ) lub pozwolenia na budowę. Niestety, w praktyce zdarza się, że organy administracji publicznej przekraczają ustawowe terminy lub nie podejmują działań, co ma bezpośredni wpływ na planowane terminy realizacji inwestycji. W takich przypadkach prawo przewiduje możliwość wniesienia ponaglenia oraz skargi na bezczynność organu.

Kiedy można złożyć ponaglenie?

Ponaglenie przysługuje w sytuacjach, gdy organ:

1. Przewleka postępowanie – na przykład nie podejmuje działań w sprawie decyzji WZ, bądź wielokrotnie wzywa do uzupełnienia braków formalnych wniosku, które zostały już wcześniej uzupełnione,
2. Pozostaje bezczynny – w ogóle nie reaguje na złożony wniosek, nie udziela odpowiedzi ani nie podejmuje czynności proceduralnych.

W praktyce oznacza to, że ponaglenie można złożyć, gdy:

• organ nie wyda decyzji w terminie,
• organ nie wykonuje innych wymaganych działań, np. nie odpowiada na wezwania lub wnioski inwestora.

Ponaglenie wnosi się do organu wyższego stopnia, a jeśli takiego nie ma – do tego samego organu prowadzącego postępowanie.

Kiedy można wnieść skargę na bezczynność?

Jeżeli wniesienie ponaglenia nie przynosi efektu, kolejnym krokiem jest skarga na bezczynność lub przewlekłość postępowania, którą wnosi się do sądu administracyjnego. Wymaga to wcześniejszego wyczerpania procedury administracyjnej, czyli złożenia ponaglenia.

Skarga jest wnoszona za pośrednictwem organu, który jest zobowiązany przekazać ją wraz z aktami sprawy do sądu administracyjnego. To narzędzie pozwala inwestorowi uzyskać formalne orzeczenie zobowiązujące organ do działania.

Konsekwencje wniesienia ponaglenia i skargi

Wniesienie ponaglenia wymusza na organie rozpatrzenie zarzutu. Organ wyższego stopnia może:

• wydać polecenie rozpatrzenia sprawy w określonym terminie,
• wskazać działania konieczne do podjęcia, aby przyspieszyć postępowanie.

Skarga na bezczynność może natomiast skutkować:

1. wyrokiem sądu administracyjnego, który zobowiązuje organ do wydania decyzji w określonym terminie,
2. zasądzeniem zwrotu kosztów postępowania na rzecz inwestora,
3. stwierdzeniem przewlekłości lub bezczynności w działaniach organu, co może wpłynąć na jego ocenę w przyszłości.

Warto podkreślić, że sąd administracyjny nie rozstrzyga samej kwestii merytorycznej – jego rola ogranicza się do oceny terminowości i legalności działań organu.

Podsumowanie

Ponaglenie i skarga na bezczynność to kluczowe narzędzia, które mogą przyspieszyć proces wydawania decyzji administracyjnych, takich jak WZ czy pozwolenie na budowę. Inwestorzy powinni znać swoje prawa i konsekwentnie reagować na brak działań ze strony organów administracji. Dzięki temu można nie tylko zabezpieczyć swoje interesy, ale także wpłynąć na poprawę jakości pracy urzędów, co ma znaczenie dla całego sektora inwestycyjnego.

Autor:

Wojciech Maksymczuk

Jakub Reich