Dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej przewidziano szczegółową regulację w zakresie wypłaty zaliczek na poczet zysku (por. art. 194 i 195 oraz art. 349 ksh.), podczas gdy dla spółek osobowych (w ogólności), a spółek komandytowych (w szczególności) takich przepisów nie przyjęto. W związku z tym pojawiają się co najmniej dwa pytania. Czy w spółce komandytowej można w ogóle wypłacać zaliczki na poczet zysku? Jeśli tak, to na jakiej podstawie i w jakiej wysokości?

Wpłata zaliczki na poczet udziału zysku

Na pierwsze postawione wyżej pytanie należy odpowiedzieć twierdząco. Wypłata zaliczek na poczet udziału w zysku nie stoi bowiem w sprzeczności z naturą spółki komandytowej, a brak ustawowej regulacji w tym zakresie w przepisach dotyczących spółek komandytowych i spółek osobowych nie wydaje się stanowić ograniczenia tej możliwości, a wręcz przeciwnie – stanowi (podobnie jak w wielu innych przypadkach) przykład pozostawienia przez ustawodawcę szerokiej swobody kształtowania stosunków wewnętrznych przez wspólników w spółkach osobowych.

Wypłata zaliczek na poczet udziału w zysku może być bardzo praktyczna w modelowym typie spółek komandytowych. W sytuacji, w której uczestnictwo wspólników (komplementariuszy i komandytariuszy) stanowi główne lub jedyne źródło przychodu, a jednocześnie wspólnicy zobowiązani są do sukcesywnego odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy, zaliczki na poczet zysku pozwolą na utrzymanie płynności finansowej lub zabezpieczenie środków na bieżące wydatki wspólników.

Procedura wpłaty w umowie spółki

Wobec braku regulacji ustawowej, zalecane jest zawarcie w umowie spółki postanowień dotyczących zaliczek na poczet zysku. Postanowienia te mogą dotyczyć w szczególności warunków, w których wypłata zaliczki jest możliwa lub trybu ustalenia prawa do wypłaty zaliczki.

Umowa spółki powinna zatem określać przynajmniej procedurę wypłaty zaliczek na poczet zysku oraz ich maksymalną wysokość. Przy kształtowaniu postanowień umowy spółki wspólnicy powinni wziąć pod uwagę bezwzględnie obowiązujące przepisy dotyczące wniesienia wkładów i pokrycia udziału kapitałowego wspólnika.

Przykład postanowienia umowy spółki:

Wspólnicy mogą podjąć uchwałę o wypłacie zaliczek na poczet przewidywanego udziału w zysku w kwocie nie wyższej niż 20.000,00 zł miesięcznie, jeżeli spółka posiada środki wystarczające na wypłatę, a wkłady wspólników określone w umowie spółki zostały w całości wniesione.

Określenie podstawy do wypłaty zaliczek na poczet zysku nie oznacza, że komplementariusz lub komandytariusz jest zobowiązany do ich pobierania. Co do zasady kwestia zaliczek na poczet zysku może być uregulowana jako swoiste uprawnienie wspólnika, z którego może on skorzystać lub nie, w odniesieniu do każdego „okresu zaliczkowego” niezależnie. Racjonalny wspólnik powinien liczyć się z obowiązkiem „rozliczenia” zaliczki z przypadającym na niego udziałem w zysku po zakończeniu roku obrotowego i ewentualną koniecznością zwrotu nadmiernie pobranych zaliczek ponad wartość jego udziału w zysku.

Autor: Przemysław Musioł

Czytaj także:

• Udział wspólników w zyskach spółki komandytowej.
• Wniesienie wkładu do spółki komandytowej.
• Niewniesienie wkładu do spółki komandytowej.